Zonder reflectie geen groei – Waarom intervisie voor ervaringsdeskundigen onmisbaar is (en geen luxe)

Zonder reflectie geen groei en balans

“Je kunt niet uit een lege beker schenken.”

Een bekende uitspraak, maar hoe vaak vergeten organisaties en werkgevers dit in de praktijk? Zeker als het gaat om ervaringsdeskundigen, zorgprofessionals die hun eigen levenservaring inzetten om anderen te ondersteunen, te verbinden en te inspireren. Vaak werken zij in kwetsbare contexten: geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg, jeugdzorg, maatschappelijke opvang… ook tijdens hun stage op de werkplek. Juist daarom is structurele intervisie en reflectie geen ‘nice to have’, maar een absolute noodzaak! Toch wordt er vaak op beknibbeld, vanwege kosten, tijd of onbegrip. Dat is niet alleen kortzichtig, het is gevaarlijk.

Wat is een ervaringsdeskundige eigenlijk?

Een ervaringsdeskundige is iemand die op basis van persoonlijke ervaring (bijvoorbeeld met psychische problemen, verslaving, armoede, trauma) professioneel ondersteuning biedt aan anderen. Zij brengen hoop, herkenning en authenticiteit in het werkveld. Maar… zij dragen ook hun eigen kwetsbaarheden mee. En die kwetsbaarheden worden soms zwaarder belast door de werkzaamheden zelf.

Waarom intervisie en reflectie zo cruciaal zijn

Bescherming tegen ‘compassion fatigue’ en burn-out

Ervaringsdeskundigen geven veel van zichzelf. Ze luisteren, delen, herkennen, voelen mee. Zonder ruimte om dat te verwerken, raakt de batterij leeg. Intervisie biedt een veilige plek om te praten over wat je raakt, wat je overweldigt, wat je blijft achtervolgen. Het is preventie van uitputting.

Professionalisering én persoonlijke groei

Reflectie helpt ervaringsdeskundigen om hun rol te verhelderen: Waar houdt mijn ervaring op en begint mijn professionele rol? Hoe zet ik grenzen? Wanneer word ik getriggerd? Dit zijn essentiële vragen die niet vanzelf beantwoord worden. Intervisie biedt houvast en groei, zowel persoonlijk als professioneel.

Kwaliteitsgarantie voor cliënten

Een uitgeputte, overbelaste of onduidelijke ervaringsdeskundige kan minder goed functioneren. Reflectie zorgt voor helderheid, stabiliteit en continuïteit in de ondersteuning die cliënten ontvangen. Het is dus ook een kwaliteitsinstrument.

Verbinding en erkenning

Ervaringsdeskundigen voelen zich soms ‘tussen twee werelden’: niet helemaal collega, niet helemaal cliënt. In intervisie ontstaat verbinding met lotgenoten. Erkenning van de eigen inbreng, moeite en groei. Dat voedt het gevoel van waarde en professionaliteit.

“Maar het kost geld en tijd…”

Ja. En?

Zou je ook zeggen: “Brandblussers zijn duur, laten we ze maar niet aanschaffen”? Of: “Een EHBO-koffer? Dat is overbodige luxe”?

Intervisie is preventieve zorg voor de zorgverlener. Het bespaart op de lange termijn veel meer: verzuim, doorstroom, kwaliteitsdaling, personeelsverloop.

Bovendien:

Intervisie hoeft niet duur te zijn. Denk aan peer-to-peer reflectie, interne begeleiding, of digitale groepen.

Stagebegeleiders kunnen reflectiemomenten inbouwen als onderdeel van de leeropdracht.

Organisaties kunnen samenwerken om intervisiegroepen te delen.

Wegbezuinigen op intervisie is bezuinigen op de kern van het werk: de mens achter de functie.

Zelfzorg is geen egoïsme – het is verantwoordelijkheid

Ervaringsdeskundigen hebben een bijzondere gave: ze maken menselijkheid zichtbaar in systemen die soms hard en formeel zijn. Maar die gave vraagt om zelfzorg. En zelfzorg begint bij organisaties die ruimte, erkenning en ondersteuning bieden.

“Zelfzorg is de grond waarop je anderen kunt ondersteunen.”

Intervisie is een vorm van collectieve zelfzorg. Het is de plek waar je je masker af mag zetten. Waar je mag zeggen: “Dit vond ik zwaar.” Waar je feedback krijgt zonder oordeel. Waar je leert dat je niet alleen staat.

Oproep aan organisaties, stagebegeleiders en beleidsmakers:

Stop met bezuinigen op intervisie. Het is géén luxe-item. Het is basiszorg voor zorgprofessionals in kwetsbare rollen.

Bouw reflectie in als standaardonderdeel van de functiebeschrijving en stagebegeleiding.

Investeer in getrainde intervisie begeleiders, liefst met affiniteit met ervaringsdeskundigheid.

Vraag ernaar als ervaringsdeskundige. Je hebt er recht op. Je werk is te waardevol om jezelf op te offeren.

Tot slot

Een ervaringsdeskundige is geen onuitputtelijke bron van hoop en herstelverhalen. Zij is een mens. Met een verhaal, met grenzen, met behoefte aan groei en rust. Intervisie en reflectie zijn de brug tussen ‘overleven’ en ‘bloeiend functioneren’, voor de zorgprofessional én voor de cliënt.

Laten we ophouden met het beschouwen van ondersteuning als een kostenpost.

Het is een investering. In mensen. In kwaliteit. In duurzaamheid.

“Geef de ervaringsdeskundige de ruimte om te ademen, dan kan deze anderen helpen om dat ook te leren.”

—

Laat je inspireren? Deel dit blog. Start het gesprek. Eis ruimte voor reflectie.

Want: geen gezonde professional = geen gezonde zorg.

#Ervaringsdeskundige #Intervisie #Reflectie #GGZ #Zelfzorg #MenselijkeZorg #StageBegeleiding #GeenBezuinigingMaarInvestering #PeerSupport #MentalHealth #ZorgMetZiel

Aanmelden voor reflectie info-meeting

Reflectiegroepen